به نقل از معاونت علمی و فناوری، تامین مالی و سرمایه‌گذاری برای فعالیت کسب و کارهای دانش بنیان یکی از موضوعاتی است که معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری با برنامه‌های متنوعی به آن پرداخته است تا مسیر توسعه این کسب و کارها هموار شود. در حال حاضر ۳۵ شرکت دانش‌بنیان سهام خود را در تابلوهای بورس ارائه دادند و به زودی بر این تعداد افزوده می‌شود.

شکل‌گیری زیست بوم فناوری و نوآوری در کشور تحولی به راه انداخته است. در همین بحران کرونا شاهد نقش آفرینی شرکت‌های دانش بنیان و سایر بازیگران این زیست بوم و موفقیت آنها در مقابله با کرونا بودیم.

اما در این میان تامین سرمایه برای فعالیت کسب و کارها، خرید تجهیزات و سرمایه گذاری اهمیت زیادی دارد. عاملی تاثیرگذار برای موفقیت استارت آپ‌ها و شرکت‌های دانش بنیان است. معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری نیز در این حوزه و برای توسعه فعالیت‎های دانش بنیان اقدامات تاثیرگذاری انجام داده است. شاید در ابتدای شکل گیری شرکت‌های دانش بنیان روش‌های تامین مالی آنها از طریق وام‌های خرد یا کمک‌های دولتی امکان‌پذیر باشد اما با رشد شرکت‌ها نیازهای آنها نیز بیشتر می‌شود. معاونت علمی نیز در بستر بازار سرمایه برنامه ریزی‌های مناسبی برای فعالیت شرکت‌های دانش بنیان و فناور انجام داده است.

نیازها در شرکت‌های دانش بنیان با توسعه فعالیت آنها بیشتر می‌شود. ورود به بازارهای بین المللی  و صادرات محصولات فناورانه یکی از این نیازها است که روش‌های تامین مالی برای آن شرایط خاص پیدا می‌کند.

معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری در بخش بورس با برنامه‎های گوناگون برای تسهیل روش‌های تامین مالی شرکت‌های دانش بنیان اقدام کرده است. عرضه سهام یکی از بهترین روش‌های تامین مالی در دنیا با پایداری بالا محسوب می‌شود. با عرضه بخشی از سهام شرکت‌ها در بازار سرمایه فعالیت در این حوزه را آغاز کردیم. اقدامات اولیه خوبی نیز در این زمینه با سازمان بورس و فرابورس انجام شده است. نتیجه نیز این شد که در چند سال گذشته ۳۵ شرکت دانش بنیان سهام خود را در تابلوهای بورس و فرابورس ارائه دادند.

۵ تا ۱۰ شرکت دانش بنیان وارد بازار سرمایه می‌شوند

حضور شرکت‌های دانش بنیان در بورس اقدامی ارزشمند است که در ارزش سهام شرکت‌ها و رشد شاخص بورس تاثیر زیادی دارد، آمارها در اردیبهشت ماه سال جاری نشان می‌دهد که ارزش سهام شرکت‌های دانش بنیان حاضر در بورس ۱۵۰ هزار میلیارد تومان است. این در حالی است که در سال گذشته این رقم ۲۸ هزار میلیارد تومان بود. پس شاهد رشد چند برابری در این حوزه بوده‌ایم. معاونت علمی در تلاش است تا ۵ تا ۱۰ شرکت دانش بنیان را در سال جاری وارد بازار سرمایه کند که می تواند اتفاق تاثیرگذاری باشد تا به سوی بورس دانش بنیان حرکت کنیم.

شاخص دانش بنیان در بورس ایران ایجاد می‌شود

همچنین به زودی شاخص جدیدی با عنوان دانش بنیان در بورس ایران اضافه می‌شود که مصوبات اولیه این اقدام انجام شده است. این اقدام فعالیت شرکت‌های دانش بنیان در بورس را ملموس‌تر می‌کند.

در بخش بعدی اقدامات می‌توان به فعالیت صندوق‌های سرمایه گذاری جسورانه اشاره کرد. با راه اندازی صندوق‌های سرمایه گذاری جسورانه بستر سرمایه گذاری در حوزه ریسک پذیر فراهم شد. زیر ساخت این اقدام بازار سرمایه بود. در حال حاضر ۱۵ صندوق سرمایه گذاری جسورانه مجوز گرفته‌اند و ۸ صندوق نیز پذیره نویسی کردند. صندوق‌های زیادی نیز در حال پیگیری صدور مجوز هستند که این اقدامات توسعه زیر ساخت سرمایه گذاری خطر پذیر در کشور را به همراه دارد.

البته تامین مالی مجدد در طرح‌های جدید، خلا در این صندوق‌ها بود که با راه اندازی فراصندوق گامی برای رفع آن برداشته شد. نگاه در ایجاد آن این بود که منابع مالی هلدینگ‌های بزرگ اقتصادی مستقیم وارد سرمایه گذاری نشود بلکه آنها سرمایه خود را به فرا صندوق تزریق کنند و تقسیم منابع از آن طریق انجام شود.

منابع مالی خرد هدایت می‌شوند

همچنین توسعه فعالیت‌ها در حوزه تامین مالی جمعی از دیگر اقدامات دنبال شده در معاونت علمی است. افراد زیادی دارای پول‌های خرد هستند که نمی توانند مستقیم وارد روی پروژه‌های بزرگ سرمایه گذاری کنند. راه اندازی پلتفرم‌هایی که این سرمایه‌های خرد را جمع آوری کند و در پروژه‌ای خاص فناورانه و دانش بنیان سرمایه گذاری کند از طریق تامین مالی جمعی امکان پذیر است.

با این اقدام هدایت منابع مالی خرد برای سرمایه گذاری روی استارت آپ‌ها و شرکت‌های دانش بنیان انجام می‌شود. سامانه‌ای در این خصوص طراحی شده است که پروژه‌های تایید شده توسط  فرابورس ایران معرفی می‌شود و پس از آن افراد در این پلتفرم سرمایه گذاری‌های خرد خود را انجام می‌دهند. تا کنون برای ۶ شرکت مجوز در این زمینه صادر شده است و ۴ پلتفرم به زودی رونمایی می شود و سرمایه گذاری خود را آغاز می‌کنند.

بورس ایده اقدامی دیگر در این حوزه برای کمک به توسعه ایده ها است که صاحبان ایده می‌توانند از این طریق نوآوری خود را عرضه کنند. بیش از ۳۶۰ ایده در حال حاضر وجود دارد و ۳۰ ایده نیز به فروش رفته است.

اوراق فناورانه طراحی می‌شود

راه اندازی اوراق فناوری در بورس به زودی عملی می‌شود. با این اقدام اوراق فناورانه ای طراحی می‌شود که ابزار مالی جدید برای تامین مالی از طریق بدهی در بازار سرمایه است.

در این میان از دریافت مجوز دو صندوق سرمایه گذاری خصوصی نیز نباید غافل شد.  ایجاد این صندوق ها برای سرمایه گذاری در شرکت های غیرسود ده و دارای مشکل مالی که امید به رشد آنها وجود دارد، اقدامی اثرگذار است.  همچنین ورود صندوق های پژوهش و فناوری به بورس نیز برنامه دیگری است که در معاونت علمی دنبال می‌شود. دو صندوق به عنوان پایلوت به زودی فعالیت خود را اغاز کردند.