مصطفی معین، به مناسبت اول شهریور زادروز بوعلی سینا و روز پزشک، اظهار داشت: امروز می‌توان از خودگذشتگی و شهادت صدها تن از همکاران ما در دفاع از سلامت بیماران و آحاد مردم در بحران همه گیری کرونا را نمونه‌ای از ایفای نقش مسئولیت اخلاقی و اجتماعی در جامعه پزشکی ایران دانست.

وی افزود: پایبندی پزشک نسبت به ارزش‌های معنوی و اصول علمی و اخلاقی مطرح شده در سوگند نامه بقراط یا پندنامه اهوازی و اعلامیه ژنو، به ویژه اصل تقدم دادن به سلامت و حقوق بیماران نسبت به حقوق و منافع خود تا سرحد ازخودگذشتگی و فداکاری، در این زمان به مسئولیت پزشک در برابر سلامت عمومی جامعه و بلکه حقوق بشر گسترش و ارتقا یافته است.

استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران، گفت: در دنیای امروز سلامت به عنوان حقی اساسی و همگانی و عدالت در سلامت با آزادی و دموکراسی و حقوق بشر پیوندی نهادمند و ناگسستنی پیدا نموده اند. طبیعی است در چنین فضایی در سطح ملی و بین المللی، پزشکان باید با مشارکت بیشتر در سیاستگذاری ها و برنامه ریزی های کلان بهداشتی- اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی و تقویت فرهنگ و بنیان‌های دموکراسی در جامعه خود از مشارکت و نقش مؤثر و پیشگام در دفاع از حقوق بیماران و آحاد جامعه از نظر برخورداری از بالاترین سطح سلامت و کیفیت زندگی در همه وجوه فردی و اجتماعی آن برخوردار باشند.

وی ادامه داد: آشنایی و احاطه به موضوعاتی چون شاخص‌های جامعه سالم، آسیب پذیری اجتماعی و طبیعی، شاخص‌های جامعه آسیب پذیر، اقتصاد پزشکی، عدالت در تخصیص و توزیع منابع، نابرابری و تبعیض بهداشتی (از نظر دسترسی به خدمات پزشکی)، بیمه و تأمین اجتماعی و به ویژه عوامل اجتماعی مؤثر بر سلامت، برای ایفای این نقش و مسئولیت پزشک در شرایط متحول جامعه جدید ضروری است.

معین گفت: سرعت و شتاب تحولات علوم و فناوری‌های پزشکی، جایگاه اجتماعی و نقش و مسئولیت‌های جدید پزشکان، محوریت انسان سالم در توسعه کشورها، گسترش شهرنشینی، صنعتی شدن جوامع و جهانی شدن اقتصاد و تجارت و خدمات تخصصی، داشتن اطلاعات و آگاهی کافی بر پایه پژوهش و شناخت علمی و به دست آوردن شواهد متقن نسبت به شرایط نوین اجتماعی و جهانی را برای پزشکان ضروری می‌نماید.

وی افزود: همچنین برخورداری از احساس مسئولیت در برابر انسان بیمار، پیشگیری و درمان بیماری، حفظ و ارتقای بهداشت و سلامت عمومی و بلکه دفاع از حقوق اساسی آحاد جامعه فراتر از مرزبندی‌های جنسیتی، قومیتی، نژادی، زبانی، فرهنگی، سیاسی- اجتماعی، جغرافیایی و مذهبی از مسئولیت‌های حرفه‌ای و توأمان اخلاقی، علمی و اجتماعی پزشک به عنوان یک «دانشمند مسئول» است.

رئیس شورای عالی نظام پزشکی، تاکید کرد: به عبارت دیگر هیچ گونه تعارضی بین نقش‌های چندگانه پزشک به عنوان درمانگر، پزشک به عنوان آموزش دهنده، پزشک به عنوان مدافع سلامتی و حقوق بیمار، پزشک به عنوان مسئول در ارتباط با بهداشت عمومی و پزشک به عنوان هنرمندی تسلی بخش و آرامش دهنده، پزشک به عنوان مصلح اجتماعی و بالاخره پزشک به عنوان دانشمند مسئول، نمی‌توان قائل شد.

وی افزود: قرار گرفتن پزشک در جایگاه دانشمند مسئول، نقشی انتصابی و واگذار شده نیست، نقشی اکتسابی است که به دنبال احساس مسئولیت و برخورد متعهدانه پزشکان فرهیخته و متعهد در مواجهه با مسائل و معضلات اساسی جامعه ما به منصه بروز رسیده است.

معین گفت: مهم‌ترین شاخص‌های تحقق این نقش و جایگاه در جامعه را از سوی پزشکان عالم و عامل می‌توان در «مقبولیت و مرجعیت در افکار عمومی»، «حضور مؤثر و بارز در عرصه‌های علمی، اجتماعی، فرهنگی و سیاسی» و «روزآمدی علمی و مهارت بالا در استانداردهای جهانی»، بر شمرد.

وی افزود: به این سبب باید زمینه‌های علمی، اجتماعی و فرهنگی نقش آفرینی «پزشک» به عنوان «دانشمند مسئول» را بیش از پیش پاس داشت و با بهره گیری از میراث کهن ایرانی و اسلامی و رهیافت‌های نوین جهانی، گستره وجودی آنان را در جامعه از آنچه هست، بیشتر کرد و جوانان اندیشمند و دانشجویان علوم پزشکی را به همان سویی سوق داد که برای ما همواره هم آرمانی بوده اند و هم سودمند. در هزاره قبل با پیدایی و ماندگاری الگوهایی چون حکیم ابوعلی سینا با پژوهشگری و گستردگی دانش آنان در حوزه‌های طب، فلسفه، سیاست، علم و ادب، حکمت‌ها و آثار فراوان داشته ایم، و امروز هم گستردگی و انگیزه مندی پزشکان دانشمند، درد آشنا و مسئول در قبال انسان و جامعه نیازمند، از ضرورت و اهمیتی دوچندان برخوردار شده است.