به نقل از پژوهشکده پولی و بانکی، عباس آرگون اظهار داشت: بحث تهاتر قطعاً میتواند کمک کننده باشد، زیرا چند مزیت دارد: اولاً محدودیتهای نقل و انتقال پول را نداریم و ثانیاً آن کشورهایی که خریدار نفت ما هستند، ترغیب میشوند که نفت بیشتری خریداری کنند و در مقابل کالا وارد کنیم. هرچند این نقطه ضعف را هم دارد که در نهایت از کشورهایی میتوانیم واردات کالا داشته باشیم که نفت بیشتری به آنها صادر کردیم. در حقیقت دایره انتخاب محدود میشود؛ وقتی شما از یک سری کشورهای خاص بتوانید کالا وارد کنید، کار محدود میشود و قدرت چانه زنی برای قیمت و کیفیت کاهش مییابد.
آرگون در ادامه به موضوع مطرح شده در خصوص واردات کالاهای ضروری و مورد نیاز واحدهای تولیدی از طریق صادرکنندگان منتخب بخش خصوصی اشاره داشت و افزود: در این شرایط باید فضای کلی و قواعد را تسهیل کنیم که صادرات و واردات به شکل مطلوب در آن فضا صورت بگیرد. اما صادرکنندهای که به عنوان نمونه در حوزهای همچون خشکبار، قوی و موفق است، آیا میتواند در حوزه واردات لوازم دیگر هم موفق و کارآمد باشد؟
این کارشناس اقتصادی افزود: به نظر میرسد که در این شرایط برای رسیدن به نقطه مطلوب و مفید در بحث تأمین نیازهای واحدهای تولیدی، باید نگاه دولتی به موضوع تهاتر را تغییر دهیم. نباید فقط نگاه تأمین کالا مطرح باشد، باید نگاه اقتصادی هم داشته باشیم. آیا صادرکننده میتواند کالاهای با کیفیت و با قیمت مناسب وارد کند یا فقط کالا وارد میکند؟ باید منتظر ماند و دید که چه آئین نامهای برای این موضوع نوشته خواهد شد. اما هرچقدر دولت به این سازوکار ورود بیشتری کند، کار را نه تنها تسهیل نمیکند، بلکه کار را سخت و سختتر هم میکند.
وی افزود: واردات در مقابل صادرات در گذشته هم داشتیم، اما ارز صادراتی در اختیار واردکننده متخصص و حرفهای قرار میگرفت. در نتیجه اگر در این شرایط، صادرکنندهای صادرات داشته باشد و ارز حاصل از صادرات را به کسی بدهد که تخصص کار واردات را دارد، میتوان شاهد اثرگذاری مثبت تهاتر و تأمین نیازهای اساسی واحدهای تولیدی باشیم.
ولی اگر خود صادرکننده برود واردات انجام دهد و کالاهایی که مدنظر است را بیاورد، اولاً یک سری افراد را از چرخه اقتصادی خارج کرده است، یعنی یک سری واردکننده حذف و کار یک سری از صادرکنندهها دو برابر میشود و ثانیاً تخصص لازم را ندارد.
آرگون در پایان با تاکید بر اثرگذاری مثبت روش تهاتر در شرایط کنونی اظهار داشت: برای رسیدن به اهداف مورد نظر که تأمین کالاهای اساسی و ضروری واحدهای تولیدی است، نیازمند یک نگاه همه جانبه و سیستمی به همه ابعاد صادرات و واردات در بحث تهاتر هستیم اما اگر نگاه جامعی نداشته باشیم، ممکن است یک مشکل را حل کنیم ولی مشکلات دیگری ایجاد شود.