سید احسان خاندوزی در جلسه علنی امروز (سه‌شنبه ۱۸ آبان ماه) مجلس شورای اسلامی درباره وضعیت بازار بورس، گفت: اقتصاد ایران در یکی از مهمترین نقطه‌های تحولی قرار دارد. بیش از یک دهه رشد اقتصادی نزدیک به صفر و تورم بی‌سابقه مزمن، بخش عمده‌ای از بنگاه‌ها را با چالش تأمین مالی مواجه کرده است. بازار سرمایه با توجه به ماهیت خود می‌تواند و باید نقشی بی‌بدیل بر غلبه بر همین چالش تأمین مالی تولید، ایفا کند.

وی بیان کرد: متأسفانه سوءمدیریت مشهود گذشته در بازار سرمایه که منجر به رشد بی‌منطق و حبابی شاخص بورس در نیمه اول سال ۹۹ و در پی آن، کاهش ۴۵ درصدی شاخص در نیمه دوم سال ۹۹ شد، موجب زیان و بلکه ناراحتی و خشم بخش مهمی از سهامداران خرد و تازه وارد به بازار بورس شد که این افراد جمعیت بالایی را شامل می‌شدند.

وزیر امور اقتصادی و دارایی تصریح کرد: درواقع بازار بورس که می‌توانست فرصت توسعه کشور باشد، به دلیل سوءمدیریت‌های گذشته به چالشی بزرگ تبدیل شد و امروز هم این چالش ادامه دارد.

شاخص بورس ۳۰۰هزار واحد رشد کرده است

خاندوزی اظهار داشت: خوشبختانه با رأی ملت به دولت حجت‌الاسلام رئیسی و بازگشت درجه‌ای از خوشبینی به بازار بورس، شاخص از ۲۸ خرداد ۱۴۰۰ تا امروز حدود ۳۰۰ هزار واحد رشد کرده است. در بورس کالا که آن هم رکن مهمی از معاملات و شفافیت اقتصادی و کاهش رانت‌ها است، طی سال جاری ۳۸ میلیون تن انواع محصولات مختلف معامله شده است که نسبت به ۱۲ ماه کل سال گذشته که ۳۴ میلیون تن بود، در همین هفت ماه گذشته شاهد وضعیت بهتری در این زمینه بودیم.

وی ادامه داد: حرکت قیمت‌ها در بازارهای سرمایه در جهان بنا به ذات خودش، همراه با نوسان و بیشتر محلی برای حضور افراد ریسک‌پذیر است. با این حال بررسی‌ها نشان می‌دهد که بازدهی بازار سرمایه در اقتصاد ایران در بازه بلندمدت ۱۰ ساله بیش از همه بازارهای رقیب مانند بازار طلا، ارز و مسکن بوده و همین امر آینده روشنی را هم برای سرمایه‌گذاران بلندمدت نوید می‌دهد.

تسهیل ورود شرکت‌ها به بازار بورس را دنبال می‌کنیم

وزیر امور اقتصادی و دارایی تأکید کرد: همانطور که بنده در نطق رأی اعتماد خدمت نمایندگان گفتم، برنامه اصلی ما در این حوزه افزایش نقش بازار سرمایه در تأمین مالی تولید است. متنوع کردن ابزارها و محصولات، حذف قیمت‌گذاری‌های غیرضروری و سپردن موضوع قیمت به سازوکار رقابتی بورس کالا و انرژی، تسهیل ورود شرکت‌ها به بازار سهام، کاهش هزینه انتشار اوراق و لغو آن انحصارها و فرآیندهایی که متأسفانه برای گروهی ایجاد انحصار در بازار سرمایه کرده، از جمله اهداف دیگری است که ما دنبال می‌کنیم.

خاندوزی گفت: اصلاح نظام حکمرانی شرکت‌ها و مدیریت تعارض منافع بین سهامداران خرد و عمده و تشویق برای سرمایه‌گذاری غیرمستقیم در بازار بورس، از جمله دیگر اولویت‌هایی است که ما پیگیری می‌کنیم تا جامعه بتواند به تدریج خودش را با این وضعیت بازار سرمایه تطبیق دهد و کسانی هم که اطلاعات کمتری دارند، به صورت مستقیم وارد این بازار نشوند بلکه با سهامداری غیرمستقیم و سپردن کار به دست تأمین‌سرمایه‌های متخصص، سرمایه‌گذاری در این بازار را دنبال کنند.

وی اظهار داشت: در نظم طبیعی بازار سرمایه، وزارت اقتصاد متولی شفافیت، نظارت، نقدشوندگی، ایجاد زیرساخت‌های سالم بازار و مواردی مانند این است و فراز و فرود هر یک از زیر شاخص‌های بورس، به سیاست‌های دولت و مجلس در بخش‌های صنعتی، معدنی، پالایشگاهی و خودرویی بستگی دارد، بنابراین اینکه در زیربخش‌ها و زیرشاخص‌ها شاهد روزهای قرمز یا سبز در صنایع مختلف هستیم، بستگی به این دارد که در وزارتخانه یا مجلس شورای اسلامی چه سیاست‌هایی درباره آن صنایع خاص اتخاذ شود و این مسئله مهم بازار بورس به یک وزارتخانه بازنمی‌گردد.

وزیر امور اقتصادی و دارایی تأکید کرد: حتی اظهارنظرهای یک مقام دولتی، مجلس یا چهره‌های مؤثر سیاسی بیرون از دولت و مجلس در نوسانات کوتاه مدت بازار بورس مؤثر است. در این بخش ثبات قوانین و مقررات برای فعالان بازار بورس و فعالان اقتصادی مسئله‌ای بسیار مهم است.

خاندوزی با بیان اینکه ما نباید هر چند ماه شاهد تغییر فرمول‌های مصوب در مقررات دولت و مجلس باشیم، اظهار داشت: ایجاد ثبات و دست به دست هم دادن مسئله بسیار مهم است و باعث می‌شود اقتصاد پیش بینی پذیر باشد و از امروز بتوان برای یک تا دو سال آینده پیش بینی‌های لازم را انجام داد.

سیاست دولت ثبات در بازار ارز است

وی تصریح کرد: اگر این اتفاق بین وزارتخانه‌های متعدد دولت و مجلس اتفاق بیفتد، آنگاه می‌توانیم نوید یک دوره پیش بینی پذیر و قابل اعتماد را برای بازار بورس بدهیم. بنابراین سیاست دولت ثبات در بازارها به ویژه بازار ارز است. متأسفانه ساز و کار نظارت بر بازار بورس در کشور ما مدرن، شفاف، منصفانه و عادلانه نیست و برنامه دولت ساماندهی به نظارت در بازار بورس است و بنده در اینجا از سازمان بورس و اوراق بهادار می‌خواهم تا پایان همین امسال پروژه عدالت و نوسازی و نظارت در بورس را به پایان برساند و گزارش آن را به مردم ارائه دهد.

وزیر امور اقتصادی و دارایی ادامه داد: البته در این میان بدخواهانی هستند که با تغییر منافع و یا سمت‌های آنها بعد از تغییر دولت مردمی، متضرر شدند و در حال دنبال کردن پروژه بدنام کردن و دروغ پراکنی علیه مسئولان اقتصادی هستند که به فضل خداوند و هوشیاری نخبگان کشور این حرکت‌های بدخواهانه هم به سرانجام نخواهد رسید.

خاندوزی گفت: نحوه ارتباط تأمین مالی کسری بودجه حائز اهمیت است و تأثیر زیادی روی بازار سرمایه دارد. در واقع ریل غلط بودجه ۱۴۰۰ که ما آن را به صورت مکرر به دولت گذشته تذکر دادیم، فشار کسری بودجه کم سابقه‌ای را متوجه دولت و وزارت اقتصاد کرده است. اما با این حال از ابتدای حضور خود در وزارت اقتصاد، تلاش کردم تا مخارج دولت بدون استفاده از منابع بانک مرکزی و با تأکید حداکثری بر درآمدهای پایدار و با حداقل استفاده از انتشار اوراق بدهی تأمین مالی شود.

وی متذکر شد: برای مثال در این دو ماه و نیمی که از شروع به کار دولت سیزدهم گذشته است، نزدیک به ۲۷ هزار میلیارد تومان اوراق نقدی به فروش رسیده است که در این مدت بیش از ۲۷ هزار میلیارد تومان در قالب بازپرداخت به دارندگان اوراق و بازار، بازگردانده شده است. در ماه‌های آینده هم همین مسیر را ادامه می‌دهیم تا مخارج دولت از طریق درآمدهای پایدار و فروش اموال و دارایی‌های راکد دولت تأمین شود و البته تغییر شاخص‌هایی مثل نرخ در بازار بین بانکی توسط بانک مرکزی مدیریت خواهد شد.

برنامه دولت حمایت از بازار سرمایه است

وزیر امور اقتصادی و دارایی گفت: وظیفه ذاتی وزارت اقتصاد به عنوان ریاست شورای عالی بورس، نظارت بر ایجاد یک بازار شفاف، کارآمد، نقدشونده و با نظارت مؤثر است و در تلاش هستیم که به تأمین مالی تولید و تسهیل محیط کسب و کار کمک کنیم. همه باید کمک کنیم که اعتماد به بازار بازگردد و در هر حال برنامه دولت حمایت از بازار سرمایه به ویژه سهامداران خرد است.

خاندوزی در مورد راهکارهای حمایت از سهامداران خرد گفت: چند ابزار در این زمینه وجود دارد که در گذشته به صورت حداقلی مورد استفاده قرار می‌گرفت و تأکید بنده به رئیس سازمان بورس این بوده که باید به شکل جدی و اثرگذار از این چند ابزار استفاده شود. تقویت جدی بازارگردانی اهمیت زیادی دارد و وضعیت فعلی در این زمینه اصلاً قابل تحمل نیست. چرا که بازارگردان ها نسبت به سهم‌هایی که باید درباره آن مسئولیت بپذیرند، گاهی اوقات کاملاً غیرمسئولانه عمل می‌کنند و ما فشار جدی وارد کردیم که این مسئله اصلاح شود.

وی تصریح کرد: همچنین تقویت صندوق تثبیت بازار هم از جمله ابزارهای دیگر است و باید حتماً با منابع جدید تقویت شود تا در روزهای سخت به داد بازار بورس برسد. بهره گیری از اوراق تبعی هم از جمله موارد مهمی است که باید دنبال شود و سازمان بورس حتماً باید به آن توجه کند و تشویق سهامداری غیرمستقیم مردم هم از جمله ابزار دیگری است که به طور ویژه برای سهامداران خرد اثرگذار خواهد بود.