مهدی شیرزاد رئیس دبیرخانه ستاد راهبری مرکزی ساماندهی مشارکت‌های اجتماعی در محلات شهر تهران در مورد فرایند انتخاب مدیران محلات  گفت: پیش از این، انتخاب مدیران محله با بررسی مختصر رزومه گزینه‌های معرفی شده از سوی معاون اجتماعی منطقه در ستاد مدیریت محله و در نهایت با معرفی دو گزینه به هیئت امنا، انتخاب مدیر انجام می‌شد.

وی افزود: در این دوره مدیریت شهری، با نقد و بررسی فرایند گذشته تلاش شد رویه ضابطه‌مند شود تا از انتخاب‌های سلیقه‌ای و اعمال نفوذ در فرایند انتخاب مدیر محله جلوگیری شود.

رئیس دبیرخانه ستاد مدیریت محله در مورد شفافیت فرایند انتخاب مدیر محله گفت: با اعلام یک فراخوان عمومی در سطح مناطق، این امکان برای تمام افرادی که در خود توانمندی مدیریت محله را می‌دیدند به وجود آمد تا فرصتی برابر برای ارزیابی و کسب این سمت داشته باشند.

وی افزود: در گام اول، از افرادی که شرایط لازم مانند، سن ۲۲ تا ۶۵ سال، حداقل مدرک تحصیلی لیسانس، ساکن منطقه و… را داشتند دعوت شد تا در سامانه مرتبط با این فراخوان ثبت نام و خود را داوطلب مدیریت محله کنند. در گام دوم، مناطق، مطابق جدولی که به آنها ابلاغ شده بود، در قالب کارگروه انتخاب مدیر محله، با معیارهایی نظیر میزان تحصیلات، سابقه فعالیت اجتماعی و فرهنگی، سابقه کار در سمن‌ها، سابقه همکاری با سرای محله و سکونت یا اشتغال در محله به افراد امتیاز دادند؛ تا غربال اولیه شکل گیرد و حداکثر ۱۰ نفر منتخب برای هر محله به کانون ارزیابی مدیران محله معرفی شود.

وی ادامه داد: در گام بعد، برای برگزاری کانون ارزیابی مدیران محله، با استقرار یک فرایند تخصصی با همکاری شرکت خدمات اداری شهر، نظام شایستگی افراد تبیین شد. چهار شایستگی برای مدیران محله تعریف و بر مبنای آن یک مصاحبه نیمه‌ساخت‌یافته طراحی شد. برای احصاء معیارهای شایستگی از نظرات تعدادی از مدیران محلات، معاونین اجتماعی مناطق و صاحب‌نظران استفاده شد. سپس برای افزایش دقت ارزیابی، ارزیابان در مورد کارکرد سرای محله و وظایف مدیر محله توجیه شدند و بازدیدی از چند سرای محله داشتند. کار ارزیابی، توسط ارزیابان همکار شرکت خدمات اداری شهر که کار ارزیابی مدیران شهرداری تهران را نیز در کارنامه دارند، انجام شد.

شیرزاد در مورد تغییرات فرایند اجرا شده برای انتخاب مدیر محله گفت: تغییر اول نسبت به گذشته، شفافیت، و فرصت برابر افراد در ورود به فرایند انتخاب است. داوطلب تصدی سمت مدیریت محله ممکن است از طریق شورایاری معرفی شده باشد یا در سرای محله فعال بوده باشد و یا شهروندی علاقه‌مند به مدیریت در محله باشد. تغییر دوم، مصاحبه بر مبنای یک مدل تخصصی توسط ارزیابان متخصص بود که امکان اعمال سلیقه در آن به حداقل رسیده است و تغییر سوم، این است که بسته به تعداد داوطلبان در هر محله، گزینه‌های بیشتری به هیئت امنا معرفی می‌شوند تا قدرت انتخاب افزایش یابد.

رئیس دبیرخانه ستاد مدیریت محله در مورد میزان ثبت نام برای مدیریت محله گفت: در این فرایند ۳۱۳۰ نفر در سامانه مرتبط با انتخاب مدیر محله ثبت نام کردند و پس از پایش اولیه حدود هزار نفر از این افراد شرایط لازم را احراز نکردند و ۲۱۳۰ نفر برای طی فرایند ارزیابی تخصصی توسط مناطق ۲۲ گانه معرفی شدند.

با انصراف برخی از افراد و نهایی شدن لیست، ۱۸۶۳ نفر برای مصاحبه دعوت شدند که از این تعداد ۲۹۹ نفر مدیران فعلی محلات شهر تهران هستند. لازم به ذکر است که ۵۱ سرای محله در حال حاضر با سرپرست اداره می‌شوند. پس از انصراف برخی از مدیران فعلی محلات، در نهایت ۲۸۵ نفر از ایشان به همراه ۱۵۶۰ نفر از داوطلبان، مورد ارزیابی قرار گرفتند. البته مدیران فعلی محلات به دلیل احترام به تجارب و زحماتی که در این مدت کشیده‌اند، بدون طی فرایند ارزیابی اولیه توسط مناطق به کانون ارزیابی دعوت شدند.

شیرزاد در مورد ویژگی‌های افرادی که ثبت نام کردند، گفت: به طور میانگین برای هر محله ۸.۵ نفر ثبت‌نام کردند که جوان‌ترین فرد حدود ۲۰ سال سن و مسن‌ترین نیز حدود ۸۲ سال سن داشت و با توجه به بازه سنی تعریف شده در دستورالعمل (۲۲ تا ۶۵ سال)، ۱۴ نفر از فرایند انتخاب کنار گذاشته شدند.

وی افزود: مناطق ۱ و ۵ با توجه به اینکه بیش‌ترین تعداد محله را دارند، بیش‌ترین تعداد داوطلب را نیز داشتند. بالاترین نمره‌ای که در کانون ارزیابی به دست آمد مربوط به داوطلبی در محله جنت‌آباد شمالی در منطقه ۵ با نمره ۸۲.۵ از ۱۰۰ بود. میانگین شهرتهران ۴۹ از ۱۰۰ و بالاترین میانگین منطقه مربوط به منطقه چهار با نمره ۵۲ از ۱۰۰ بود.

بعد از طی فرایند ارزیابی، بسته به تعداد داوطلبان ثبت نامی، برای هر محله حداکثر ۵ نفر به منطقه معرفی می‌شوند. در مرحله اول ۳ نفر توسط کارگروه «انتخاب مدیر محله» منطقه، برای انتخاب به هیئت امنای محله معرفی می‌شوند که در صورت عدم انتخاب از بین این گزینه‌ها در مرحله دوم ۲ نفر باقی‌مانده معرفی می‌شوند تا در نهایت، یک نفر با نظر هیئت امنا مدیر محله شود.

وی افزود: در گام بعد، منطقه، قراردادی با مدیر محله امضا خواهد کرد و به موجب این قرارداد شرح وظایف و چهارچوب کلی فعالیت مدیر محله روشن خواهد شد و در نهایت، حکم مدیر محله پس از بررسی مدرک تحصیلی، گواهی عدم سو پیشینه و مدارک مشابه، توسط دبیرخانه ستاد مدیریت محله صادر خواهد شد.

خوشبختانه کار برگزاری کانون‌های ارزیابی به پایان رسیده است و نتایج آن مشخص شده است. ما کسانی را به هیأت امنا معرفی خواهیم کرد که نمره کانون ارزیابی شأن در حد میانگین یا بالاتر باشد. هم اکنون در مرحله اول، در ۱۷۱ محله که حداقل سه نفر برای معرفی به هیئت امنا داشتند، افراد را به مناطق ۲۲ گانه معرفی کرده‌ایم. ۱۷۷ محله باقی مانده نیز در گام دوم تعیین تکلیف خواهند شد. ۵ محله هم سرا ندارند که برای آنها کسی معرفی نمی‌شود. در ۱۷۱ محله معرفی شده، حدود ۶۰ مدیر محله فعلی نمره لازم برای معرفی به هیأت امنا را کسب نکردند. خوشبختانه ۱۱۱ مدیر محله صلاحیت ادامه کار را دارند و به هیئت امنا معرفی شدند.

در ۱۷۷ محله باقی مانده، در هر محله، ما کمتر از ۳ نفر که نمره‌ای مساوی یا بالاتر از میانگین منطقه کسب کرده باشند، داریم. بنابراین برای اینکه دایره انتخاب هیأت امنا محدود نشود، با همفکری که با معاونین امور اجتماعی و فرهنگی مناطق صورت پذیرفت، مقرر شد در خصوص این محلات، در مرحله بعد، از بانک اطلاعاتی مدیران محله هر منطقه، برای هر کدام از این محله‌ها بین ۳ تا ۵ نفر توسط کارگروه انتخاب مدیر محله، به هیأت امنا معرفی شود. بانک اطلاعاتی مدیران محله هر منطقه، متشکل از همه داوطلبان و مدیران فعلی محلات است که ساکن منطقه هستند و نمره کانون ارزیابی شأن مساوی یا بالاتر از میانگین منطقه است. امیدواریم تا پایان خرداد ماه، کار انتخاب مدیر محله، در همه محلات شهر تهران به پایان رسد.

در خصوص ترکیب هیئت امنا نیز ابهاماتی وجود داشت که با توجه به برگزاری انتخابات پنجمین دوره شورایاری‌ها، آیا لازم است افرادی که به عنوان نماینده نهادها حضور پیدا می‌‎کنند، نیز تغییر کنند؟ طی مکاتبه با ستاد هماهنگی شورایاری‌ها مشخص شد که از نظر اعضای محترم شورای اسلامی شهر تهران، تا اطلاع ثانوی، همچنان افرادی که در گذشته به عنوان نماینده نهادها در هیأت امنا عضو بوده‌اند، می‌توانند به فعالیت خود ادامه دهند.

رئیس دبیرخانه ستاد مدیریت محله در مورد اهمیت انتخابات شورایاری و تأثیر آن بر مدیران محلات گفت: یکی از مهمترین اتفاقات در عرصه مدیریت محله اعلام نتایج انتخابات شورایاری بود و پیش‌بینی می‌شد که تغییری جدی در ترکیب شورایاران محلات داشته باشیم. بنابراین دور از ذهن نبود که با حدود ۷۰ درصد تغییر در ترکیب شورایاری‌های محلات، میلی به تغییر مدیران فعلی محلات وجود داشته باشد و شورایاران به دنبال انتخاب افراد همسو به عنوان مدیر محله باشند. فراخوان عمومی این امکان را به شورایاران داد که هر فردی را که مطلوب این سمت می‌دانند وارد کانون ارزیابی کنند.

از سوی دیگر، برای ستاد مدیریت محله بسیار اهمیت داشت که مدیران محله‌ای که چند سال در این مجموعه مشغول فعالیت بوده‌اند و تجربه ذی قیمتی دارند را به عنوان سرمایه انسانی حفظ کنیم. کانون ارزیابی بهترین ابزار ما برای حفظ این سرمایه بود.